Một học giả người Việt vừa có bài phân tích về cơ cấu và các kịch bản bầu ghế "tứ trụ", Bộ Chính trị và Ban chấp hành Trung ương.

Trong bài "Vietnam's Leadership Transition in 2016: A Preliminary Analysis", Tiến sỹ Lê Hồng Hiệp, Nghiên cứu viên Khách mời tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS), Singapore, và là giảng viên tại Khoa Quan hệ Quốc tế, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, cũng nhận định về khả năng tiếp tục nắm quyền của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Cuộc bầu chọn Ban Chấp hành Trung ương khóa sau của Đảng Cộng Sản Việt Nam (BCHTW), theo tác giả, sẽ "không những định hình hàng ngũ lãnh đạo mới của Đảng mà còn cả chính phủ mới."

"Ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt, các ứng cử viên lần đầu tiên được đề cử vào BCHTW không được quá 55 tuổi. Các ủy viên đương nhiệm muốn được ứng cử thêm nhiệm kỳ mới cũng không được quá 60 tuổi.

"Nếu như giới hạn về tuổi tác được áp dụng nghiêm ngặt trong Đại hội 12 sắp tới, sẽ có hơn 80 trong số 154 ủy viên đương nhiệm của BCHTW, không tính thành viên Bộ Chính trị và Ban Bí thư, sẽ không được tái đề cử."

Trong phần cuối của bài phân tích, tác giả đánh giá về "Sự gia tăng ảnh hưởng của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đối với BCHTW."

Theo tác giả, nếu "kịch bản" [ông Dũng được bầu làm tân Tổng Bí th] được "hiện thực hóa", thì "Việt Nam có thể sẽ có một bộ máy lãnh đạo mạnh hơn và đoàn kết hơn."

Triển vọng ông Dũng trở thành Tổng Bí thư, theo tác giả "cũng có tác động tới hai vị trí lãnh đạo quan trọng khác là Chủ tịch nước và Chủ tịch Quốc hội", là những ghế "chủ yếu mang tính hình thức và thường được trao cho các ủy viên Bộ Chí trị không thành công trong cuộc đua đến vị trị Tổng Bí thư."

"Trong trường hợp ông Dũng trở thành tân Tổng Bí thư và tập hợp được đủ sự ủng hộ, có khả năng ông sẽ cố gắng nhất thể hóa hai chức danh Tổng Bí thư và Chủ tịch nước. Tuy nhiên, động thái này chắc chắn sẽ vấp phải sự thách thức từ các đối thủ chính trị của ông. Họ sẽ đòi hỏi ông Dũng phải nhượng bộ chức Chủ tịch nước nếu muốn trở thành Tổng Bí thư. Trong trường hợp này, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh có thể nổi lên là ứng cử viên nặng ký nhất cho chức vụ Chủ tịch nước."

Đối với vị trí Chủ tịch Quốc hội, tác giả cho rằng "ứng cử viên sáng giá nhất" có thể sẽ là bà Nguyễn Thị Kim Ngân, hiện là ủy viên Bộ Chính trị và phó Chủ tịch Quốc hội.

Ở phần bàn về người sẽ tiếp quản ghế thủ tướng, tác giả nhắc tới ông Nguyễn Xuân Phúc như một "người nắm lợi thế lớn nhất" bởi "khác với bốn phó thủ tướng còng lại, ông Phúc đã là ủy viên Bộ Chính trị."

"Không những thế, Đảng có truyền thống phân bổ bốn vị trí lãnh đạo cao nhất một cách cân bằng giữa ba miền. Với xuất thân từ Quảng Nam, ông Phúc có thể nắm lợi thế cao hơn những người đồng cấp, do ba vị trí còn lại trong nhóm tứ trụ có thể sẽ được trao cho các ủy viên Bộ Chính trị đến từ miền Bắc hoặc miền Nam.

"Tuy nhiên, sự thăng tiến của ông Phúc cũng có thể bị thách thức bởi những người đồng cấp của ông. Trong số đó có phó thủ tướng Vũ Đức Đam, người được xem là một 'ngôi sao đang lên' trong chính trường Việt Nam."

Mặc dù "năm sau mới 53 tuổi", theo tác giả "bất lợi lớn nhất của ông Đam là ông chưa phải là ủy viên Bộ Chính trị".

"Vì thế, mặc dù có năng lực tốt, ông Đam sẽ không có mấy cơ hội trở thành Thủ tướng trừ phi ông được bầu vào Bộ Chính trị mới và được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề cử đích danh làm người kế nhiệm," theo tác giả Lê Hồng Hiệp.

Trong phần kết luận tác giả cho rằng quá trình chuẩn bị của Đảng Cộng sản Việt Nam cho sự chuyển tiếp lãnh đạo sắp tới vẫn còn dang dở.

"Những đua tranh và mặc cả về quyền lực sẽ tiếp tục gay gắt, ít nhất là đến trước thềm đại hội. Hiện nay cục diện trận đấu có vẻ như đang có lợi cho Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, nhưng tỉ số chung cuộc còn lâu mới được quyết định," tác giả nhận định.